The Cheerios Effect

Αφορμή για τη σημερινή ανάρτηση στάθηκε ένα περιστατικό το οποίο μου έτυχε πριν από λίγες ημέρες. Χτες, συμπτωματικά έπεσα πάνω σε ένα βιντεάκι στο youtube με σχετικό θέμα.

Όσες φορές περπατώ στο δρόμο και έρχεται κατά πάνω μου ένα μικρόφωνο και μια κάμερα για να ερωτηθώ για κάτι, ευχαριστώ ευγενικά και προσπερνώ. 
Η Ερμού είναι ο συνήθης τόπος αυτών των περιστατικών, οπότε έχω μάτια και στον πισινό που λένε. Ελάχιστες φορές έχω αιφνιδιαστεί και μία εξ αυτών ήταν πρόσφατα και μάλιστα σε σημείο που δεν φανταζόμουνα καν ότι θα μου συνέβαινε, για αυτό και αιφνιδιάστηκα.

Η πρώτη ερώτηση ήταν εάν είμαι υπέρ του γάμου των ομοφυλοφίλων. Έχω ξαναρωτηθεί και προσπέρασα, δεν αισθάνομαι ότι τέτοια θέματα είναι συζήτησης πεζοδρομίου κι ούτε θέλω με τις απόψεις μου να τσιγκλήσω την περιέργεια του οποιουδήποτε, άλλωστε πάντοτε έχω το φόβο του τρόπου προσέγγισης, ώστε η κουβέντα να μην διολισθήσει στο «γαργαλητό», ή ακόμα χειρότερα στον εκχυδαϊσμό. Εάν οι απόψεις μου προκαλέσουν τις αντοχές του άλλου, ουδόλως με αφορά, αλλά αυτό δεν θα το κάνω και στο πεζοδρόμιο.
Παρόλα αυτά, εκείνη τη φορά απάντησα και η απάντηση που έδωσα ήταν ότι μου είναι εντελώς αδιάφορο ως ζήτημα, τονίζοντας ότι δεν είμαι υπέρ τέτοιου είδους συμβάσεων, εφόσον υπάρχει τρόπος να επιλυθούν κάποια νομικά θέματα τα οποία προκύπτουν από μια συμβίωση, είτε ετερόφυλων, είτε ομοφυλόφιλων. Εάν η υπογραφή επίσημων εντύπων ενώπιον Εκκλησίας ή Δημαρχείου, ή και το νομικό έγγραφο μιας απλής συγκατάθεσης μεταξύ των εμπλεκομένων μερών ότι επιθυμούν να ζήσουν μαζί και να ορίσουν διαδικαστικά θέματα τα οποία αφορούν περιουσιακά ή κληρονομικά στοιχεία, καθώς και ζητήματα τα οποία άπτονται της ύπαρξης παιδιών, τότε είμαι σε θέση να δεχτώ τη σύμβαση αυτή, πιστεύω ότι ο καθένας θα πρέπει να είναι σε θέση να πράττει κατά βούληση και με βάση τα όσα του υπαγορεύει η συνείδηση και ο κώδικας αξιών του.

Πριν ολοκληρώσω την απάντησή μου, ο εγκέφαλος μου ήδη επεξεργαζόταν την δεύτερη ερώτηση την οποία ανέμενα, ως φυσική συνέχεια της πρώτης.
Η δεύτερη ερώτηση - πολύ προβλέψιμη κατά τη γνώμη μου - ήταν εάν συμφωνώ με την υιοθέτηση/ανατροφή/μεγάλωμα παιδιών από ομοφυλόφιλα ζευγάρια.
Αποφάσισα να απαντήσω γιατί αποδέχτηκα τον τρόπο με τον οποίο έγινε η ερώτηση, ο οποίος κάλυπτε ένα μίνιμουμ σοβαρότητας.
Η απάντηση και σε αυτό το ερώτημα ήταν σαφής και μονολεκτική. 
Απάντησα «Ναι».

Το θέμα με είχε απασχολήσει καιρό πριν με την ιστορία δύο γνωστών μου ετερόφυλων ζευγαριών τα οποία προσπαθούσαν για την απόκτηση ενός παιδιού. Μετά από πολλές προσπάθειες, ο στόχος δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί. Και τα δύο ζευγάρια κατέφυγαν στην λύση της υιοθεσίας και τα δύο απευθύνθηκαν σε εγχώρια ιδρύματα. Μετά από χρόνια προσπαθειών, ούτε και μέσω αυτού του τρόπου μπόρεσαν να υλοποιήσουν το στόχο τους. 
Το ένα ζευγάρι κατέφυγε στη λύση του εξωτερικού και βρίσκεται σε καλό δρόμο, το άλλο το παλεύει ακόμα στην Ελλάδα.

Κάποια όμως παιδιά παραμένουν στα αζήτητα και σε αυτά προστίθενται ακόμα περισσότερα, τα οποία θα περιμένουν τη δική τους τη σειρά. 
Είναι άσχημα στο Ίδρυμα; Πιστεύω πως είναι λιγότερο καλά από το να μεγαλώνουν μαζί με ανθρώπους οι οποίοι θα μπορούσαν να τους προσφέρουν αγάπη και μια «κανονική» οικογένεια, μια άλλη προοπτική.

Έχει φύλλο η αγάπη; Όχι, κατηγορηματικά όχι. Είναι προτιμότερο – σύμφωνα με τη δική μου θεώρηση – ένα παιδί να μεγαλώνει μέσα σε ένα περιβάλλον αγάπης και στοργής, μέσα σε μια οικογένεια, από το να μεγαλώνει μέσα σε ένα Ίδρυμα, αλλά και για να το πάω ακόμα παραπέρα, δικαίωμα να μεγαλώνει παιδί έχει όποιος έχει αποθέματα αγάπης.
Δεν είναι απαραίτητο όμως να μεγαλώσεις ένα παιδί, υιοθετώντας το μέσω ιδρύματος, υπάρχει και η «φυσική» διαδικασία, είτε και η διαδικασία μέσω παρένθετης μητέρας. 
Το βασικό αντεπιχείρημα όσων είναι κατά της ανατροφής παιδιών από ομοφυλόφιλα ζευγάρια, είναι ότι με αυτόν τον τρόπο καταστρέφεται ο παραδοσιακός ρόλος της οικογένειας, διαστρεβλώνεται το πρότυπο «πατέρα-μητέρα», δημιουργείται σύγχυση ρόλων. Εάν τους απαντήσεις ότι ο κόσμος αλλάζει, ότι η αγάπη δεν έχει φύλλο, σύνορα, πατρίδα, φυλή ή χρώμα, τότε ηθικολογούν κατηγορώντας σε γενικά κι αόριστα για μοντερνισμό και χαλάρωση αξιών, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι οι ομοφυλόφιλοι θα πρέπει να αφήσουν τον εγωισμό τους στην άκρη και ότι αυτό το οποίο θα πρέπει να σκεφτούν είναι πρωτίστως το μέλλον του παιδιού που θα φέρουν στον κόσμο και όσα πρόκειται μετέπειτα αυτό να αντιμετωπίσει σε κοινωνικό επίπεδο στην πορεία της ζωής του, με το βάρος δύο γονιών του ιδίου φύλλου να βαραίνει τις πλάτες του.

Αν κάποιος με πείσει ότι η μοναδική πρόκληση, η μοναδική κακοτοπιά, η μοναδική απαξίωση θα είναι αυτή στη ζωή ενός παιδιού κι ότι η άδολη αγάπη και η εκπαίδευση δεν είναι ισχυρές για να θωρακίσουν ένα παιδί, τότε εγώ θα πάρω το μέρος του. Κάποιοι θα πουν ότι σε όλη αυτή την ρητορική μπαίνουν στο επίκεντρο οι γονείς κι όχι τα παιδιά. Σε αυτή τη φάση αναγκαστικά. Ουδείς ρώτησε τον οποιοδήποτε εάν ήθελε τους συγκεκριμένους γονείς κι όχι άλλους, αυτή είναι η διαδικασία by default.

Αν κάποιος με πείσει ότι οι κοινωνίες θα παραμένουν πάντοτε οι ίδιες και απαράλλακτες με την πάροδο των χρόνων, αν με πείσει ότι εκατό χρόνια πριν, σε τέτοια ερωτήματα, ερωτώντες και αποκρινόμενοι δεν θα χαρακτηρίζονταν ως τρελοί, εάν με πείσει ότι ο κόσμος που έρχεται θα είναι ίδιος με τον σημερινό, εάν με πείσει ότι θα ερμηνεύουμε πάντοτε το μέλλον με σημερνούς όρους και πάλι θα πάρω το μέρος του. 
Εάν κάποιος πάλι με πείσει ότι δεν γινόμαστε γονείς για να ικανοποιήσουμε προσωπικούς μας στόχους και επιθυμίες, προσωπικές μας ματαιοδοξίες, δεν γινόμαστε γονείς τυχαία επειδή πηδήξαμε κάποιο ωραίο βράδυ, δεν γινόμαστε γονείς επειδή έτσι «επιβάλλουν» τα «χρηστά ήθη» και η κοινωνία, επειδή έτσι θέλουν οι παππούδες ή οι παππάδες, επειδή μας είπαν ότι αυτή είναι η φυσική μας συνέχεια, εάν κάποιος με πείσει ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων που γίνονται γονείς το κάνουν με σκοπό να προσφέρουν ανιδιοτελώς την αγάπη τους κι ότι σκέφτονται το ίδιο το παιδί πριν γίνουν γονείς κι όχι τον εαυτό τους πρώτα και την ικανοποίηση που θα λάβουν από την μητρότητα/πατρότητα, τότε θα μπορούσα να μπω σε μια διαδικασία σκέψης ότι οι ομοφυλόφιλοι που θέλουν να γίνουν γονείς το κάνουν προτάσσοντας δικό τους εγωισμό και την ματαιοδοξία.
Δεν μπορώ να φανταστώ ένα παιδί δυστυχισμένο μόνο και μόνο εξαιτίας του γεγονότος ότι μεγαλώνει με γονείς του ιδίου φύλλου, μπορεί να είναι δυστυχισμένο από την ύπαρξη γονιών του ιδίου φύλλου για άλλους λόγους, όπως μπορεί να είναι ευτυχισμένο ή δυστυχισμένο και για ανάλογους λόγους από γονείς διαφορετικού φύλλου.

Στο παρελθόν, παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών, είτε θα χαρακτηρίζονταν ως μούλικα ή μπάσταρδα, είτε ως τα «καημένα τα ορφανά», σήμερα ποιος ασχολείται, ποιος απομονώνει αυτά τα παιδιά από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Στο κάτω κάτω, τα παιδιά του ενός γονέα (είτε επειδή ο γονέας χήρεψε, είτε γιατί το επέλεξε να είναι μόνος) γιατί να είναι περισσότερο αποδεκτά από τα παιδιά των δύο γονέων, ειδικά αν αυτοί ανήκουν στο ίδιο φύλλο; 
Ποιος είναι αυτός που έχει το δικαίωμα να στιγματίσει ένα παιδί, κρίνοντας το από τους γονείς του; Κι αν όλοι αυτοί που φοβούνται ότι το παιδί θα στιγματιστεί, από ποιους άραγε φοβούνται ότι θα συμβεί; από τους άλλους; Και ποιοι είναι αυτοί οι «άλλοι» κάθε φορά;
Ποιος θα στερήσει από τον άλλον το δικαίωμα στην τεκνοποίηση;
Ποιοί είναι αυτοί που επιβάλλουν τους κώδικες ηθικής, εάν δεν είναι η ίδια ζωή και οι ανάγκες της;

Οι κοινωνίες αλλάζουν, οι αξίες μπορεί όμως να παραμένουν οι ίδιες. Δεν είμαι σε θέση να δεχτώ ότι οι κοινωνίες θα γίνουν χειρότερες επειδή δύο άνθρωποι του ίδιου φύλλου θα μεγαλώσουν μαζί ένα παιδί με αγάπη ως αποτέλεσμα συνειδητής επιλογής κι όχι επειδή τους προέκυψε από ένα πήδημα.

Η αγάπη - όχι ως όρος ρητορικός - αλλά ως μια κατάσταση αλληλεπίδρασης, κατά την οποία συναισθήματα ανταλλάσσονται μεταξύ των ανθρώπων, φροντίδα, στοργή και συντροφικότητα διοχετεύονται από τον έναν στον άλλον, αυτά θα παραμένουν αναλλοίωτα μέχρι ο κόσμος αυτός να σβήσει κι ο κόσμος μας μπορεί να σταματήσει να υπάρχει όχι από περίσσευμα αγάπης, αλλά επειδή θα έχουμε εξαντλήσει τους φυσικούς του πόρους, θα έχουμε αλληλοεξοντωθεί.

Ο άνθρωπος στον πυρήνα του δεν είναι μια συμπύκνωση συμβάσεων, είναι ένα άγριο θηρίο, έτοιμο να σε κατασπαράξει όταν αντιληφθεί ότι οι σταθερές πάνω στις οποίες έχει οικοδομήσει τη ζωή του αμφισβητούνται, όταν αισθανθεί να βάλλονται οι ιδέες με τις οποίες μεγάλωσε, είναι ένα θηρίο έτοιμο να καταστρέψει, να κατακρεουργήσει, αλλά παράλληλα και να οικοδομήσει, να δημιουργήσει ζωή, είναι ένα υπέροχο, συγκλονιστικό, συναρπαστικό ον το οποίο μπορεί να δώσει απεριόριστη αγάπη κι από πραγματική αγάπη ουδείς έπαθε το παραμικρό.