Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2012

Περί βηματισμών


 
Παρακολουθώ και προσπαθώ να καταλάβω όσα συμβαίνουν σε αυτή τη χώρα με την ματιά ενός ανθρώπου που ζει ακόμα εδώ. Τα τελευταία τρία χρόνια ζούμε σε μια κατάσταση βρεφική θα έλεγα, παρότι ως λαός γερνάμε ραγδαία και γυρνάμε συνέχεια στις παλιές συνταγές και στην εσωστρέφεια.
Βλέπω εμάς τους Έλληνες που ζούμε σε τούτη τη γωνιά της Ευρώπης, να προσπαθούμε να σηκώσουμε τον κορμό του σώματός μας, να πιαστούμε από κάποια γωνία, από κάποια άκρη και να σηκωθούμε λίγο πιο πάνω από το έδαφος. Μοιάζουμε με μωρά που προσπαθούν να μπουσουλίσουν, να μάθουν να βηματίζουν και έτσι άλλοτε σέρνονται, άλλοτε μπουσουλούν, άλλοτε βαδίζουν, άλλοτε πέφτουν κάτω, κλαίνε και τα βάζουν συνήθως με τον εαυτό τους, κοιτώντας παράλληλα γύρω τους να βρουν ένα χέρι να τα σηκώσει, ίσως και να τα χαϊδέψει, να τους δώσει ένα στήριγμα για να προσπαθήσουν ξανά.
Οι Έλληνες ψάχνουμε στηρίγματα έξω από εμάς, την ίδια στιγμή που ψηλαφούμε μέσα μας για να καταλάβουμε ποιοί είμαστε, να δώσουμε μια ερμηνεία σχετικά με τις καταβολές, τις ρίζες, το παρόν, μα κυρίως το μέλλον μας.
Με λίγα λόγια κάνουμε αυτά που κάναμε πάντα, δεν αλλάζουμε. Ψαχνόμαστε και κουλουριαζόμαστε γύρω από τον εαυτό μας.
Φοβόμαστε. Φοβόμαστε μην μας πουν φασίστες, εθνικιστές, αριστερούς, δεξιούς, αδερφές, ομοφοβικούς, ελληνάρες, ρατσιστές, οπισθοδρομικούς, αντιευρωπαϊστές, τριτοκοσμικούς και μέσα σε αυτή τη δύσοσμη σούπα που βυθιζόμαστε, πατάμε πάνω σε μια χαοτική αριστερίστικη μπουρδολογική πλατφόρμα και ξάφνου από εκεί που φοβόμαστε τον ίδιο μας τον ίσκιο, τους εαυτούς μας, τις φοβίες και τις εθνικές μας ανασφάλειες σηκώνουμε παντιέρα και δηλώνουμε και καλά ότι είμαστε όλοι μετανάστες, προοδευτικοί, gay friendly, φιλοπρόοδοι, μην τυχόν και δεν το φωνάξουμε και χαρακτηριστούμε ακριβώς για το αντίθετο. Στη χώρα αυτή, είτε είσαι το ένα, είτε είσαι το άλλο. Θα φωνάζεις για τον έναν ή θα φωνάζεις για τον άλλον.  
Θυμάμαι στο Πανεπιστήμιο, έναν Άραβα συμφοιτητή μου, μελαμψό αρκετά, με πολύ σκληρά χαρακτηριστικά, θυμάμαι κι έναν άλλο ντόπιο που δήλωνε ανοικτά την σεξουαλική του προτίμηση προς το ίδιο του το φύλο. Με αυτούς τους τύπους λοιπόν, τόσο εγώ όσο και κάποιοι άλλοι, θέλαμε να κάνουμε παρέα, όχι γιατί ταιριάζαμε κατ’ ανάγκη και είχαμε πολλά κοινά, αλλά γιατί αισθανόμαστε την ηθική υποχρέωση να τους αποδεχτούμε, μόνο και μόνο επειδή ήταν οι διαφορετικοί, οι «άλλοι», συγχωρώντας κάθε τους ατόμημα και χοντράδα, υπό τον φόβο της μομφής του ρατσισμού και της ομοφοβίας. Δυστυχώς, πέφταμε στην ίδια την παγίδα που θέλαμε να αποφύγουμε και ψάχνοντας για νέες αξίες, για φρέσκα πατήματα, αντιστρέφαμε το νόμισμα από την άλλη του πλευρά, αλλά στο τέλος απομέναμε με την ίδια αγοραστική δύναμη που προσπαθούσαμε να αυξήσουμε.

Δεν καταλαβαίνω την Ελληνική κοινωνία, είμαι κι εγώ σάρκα από τη σάρκα της, αλλά νιώθω ξένο σώμα ώρες ώρες. Η Ελληνική κοινωνία είναι βαθιά εμμονική και ιδεοληπτική με την έννοια ότι αντλεί ικανοποίηση από μια θεωρητική έκφραση των προσδοκιών της, ότι προσπαθεί να θεραπεύσει τις φλεγμονές της με τις ίδιες ουσίες που αυτές τις δημιουργούν και δεν προσπαθεί να αλλάξει όσα την ενοχλούν, αν βέβαια την ενοχλούν.
Δεν αισθάνομαι την ανάγκη να υπερασπιστώ τον οποιοδήποτε υπό το πρίσμα της ιδεολογικής συγγένειας ή έστω γειτνίασης, δεν αισθάνομαι ιδεοληπτικός, κατεδαφίζω σήμερα όσα πίστευα χτες και το απολαμβάνω, το θεωρώ απελευθερωτικό, λυτρωτικό, δεν αισθάνομαι την ανάγκη να βρω επιχειρήματα υπέρ της οποιασδήποτε «μειονοτικής» ομάδας, ή τέλος πάντων της οποιασδήποτε ομάδας, του οποιουδήποτε, υπό τον φόβο μην τυχόν και χαρακηριστώ έτσι ή αλλιώς.
Για να το πω κι αλλιώς. Ο μαλάκας, είτε μαύρος, είτε άσπρος, είτε θρήσκος, είτε άθρησκος, είτε αριστερός είτε δεξιός, είτε ανήκει στο οποιοδήποτε σημείο του ιδεολογικού και κοινωνικού φάσματος θα παραμένει μαλάκας κι ο πούστης, ο άναδρος δηλαδή, θα παραμένει άναδρος, είτε την κουνάει την αχλαδιά, είτε βρωμάει βαρβατίλα.
Αυτό που θα περίμενα από την ελληνική κοιωνία είναι να καταδικάζει όσους με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο ασελγούν πάνω της - στο κάτω κάτω τα πάντα είναι και θέμα αισθητικής και αδιαφορώ εάν αυτό ακούγεται ελιτίστικο στον δημόσιο διάλογο - και να πάψει επιτέλους να μεταφράζει τα πράγματα ανάλογα με το χρώμα των γυαλιών που φοράει. Ακόμα και τώρα που πλέον οι παραδοσιακές ιδεολογίες θάμπωσαν, έρχονται να τις υποκαταστήσουν άλλες, περισσότερο αλουστράριστες και θαμπές.
Δεν ξέρω τελικά τι ακριβώς ζητάω, ίσως περισσότερη ωριμότητα, ίσως λιγότερη αφέλεια, ίσως περισσότερη καλαισθησία, ίσως να σταματίσουμε να καμωνόμαστε ότι δεν μπορούμε να βαδίσουμε...ακόμα και ένα μωρό στο τέλος τα καταφέρνει, ένας λαός ολόκληρος ακόμα και μετά από τόσα χρόνια συνεχίζει να σέρνεται στη γη, να ψάχνει να ορίσει τι είναι, τι θέλει και που πάει, θαλασσοπνίγεται, βυθίζεται από τις ιδεοληψίες του, τον συντηρητισμό και την "προοδευτικότητά" του.

22 σχόλια:

scarlett είπε...

Τζων Μποη, Καλημερα!

Το κειμενο σου ωραιοτατο, αλλα αν νομιζεις οτι εκφραζεις με αυτους σου τους συλλογισμους και τις παρατηρησεις, και την ελληνικη σκεψη και αντιληψη συνολικα (τουλαχιστον στο μεγαλο ποσοστο της) λυπαμαι, αλλα νομιζω πως εχεις λαθος.
Η παρατηρηση σου οτι δεν καταλαβαινεις την ελληνικη κοινωνια ειναι μαλλον ορθοτερη.
Οι περισσοτεροι ανθρωποι που με περιβαλλουν μπορει να μην ειναι ευχαριστημενοι για τα οικονομικα τους , αλλα δε νομιζω πως αισθανονται με οποιονδηποτε τροπο οτι κατι δεν εχουν καλα οι ίδιοι ή οτι για κατι φταινε ή ακομη οτι η κοινωνια μας ειναι σε μεγαλο βαθμο σαπια.
Δε θελουν απολυσεις, δε θελουν μειωσεις μισθων αλλα δε θελουν και αλλαγη σε νοοτροπιες. Δεν μπουσουλανε, περπατανε ακριβως οπως και πριν. Τους ακουω να μιλανε ακριβως με τον ιδιο τροπο και να φερονται με τον ιδιο τροπο. Μιλαω για τους πολλους και οχι για τις λιγες εξαιρεσεις που λογω παιδειας, λογω καλλιεργειας, λογω ακομη και μια επαφη με το εξωτερικο μπορουν να προσεγγιζουν τα πραγματα πιο ωριμα, πιο αποστασιοποιημενα, πιο κριτικα.

Θελω να σταθω λιγο και στο θεμα της διαφορετικοτητας που αναφερεις. Πιστευω πως απο τη στιγμη που συνειδητοποεις διαφορετικοτητα (οσον αφορα χρωμα, φυλη, ερωτικες προτιμησεις κλπ)σημαινει πως ηδη κατι (η κοινωνια)σε εχει κανει να βλεπεις τους αλλους διαφορετικα, ενω θα επρεπε να τους βλεπεις διαφορετικα μονο για άλλα χαρακτηριστικα τους, οπως το αν ταιριαζεις ή οχι μαζι τους, ποια ειναι τα ενδιαφεροντα τους, τα ονειρα τους...για ανθρωπινα χαρακτηριστικα, κοινα σε ολους.

Προσωπικα μεγαλωσα εξω οπως σου εχω ξαναπει και στο σχολειο μου ειχαμε απο τοτε ολες τις φυλες και νιωθαμε ιδια για ολους τους συμμαθητες μας ασχετως εθνικοτητας και χρωματος. Υπηρχαν παιδια με τα οποια ταιριαζαμε περισσοτερο και άλλα που οι χαρακτηρες τους ηταν πιο κακοι ή απωθητικοι, αλλα αυτο δεν ειχε ποτε σχεση με το αν ηταν γερμανακια, ιταλακια, γιουγκοσλαβακια, ελληνάκια κλπ κλπ


Να εχεις μια ομορφη Κυριακη!

Τζων Μπόης είπε...

Καλησπέρα Scarlett,

Κοίταξε, δεν θέλω να γίνω αφοριστικός και να καταδικάσω την Ελληνική κοινωνία.
Αν μιλούσαμε για την κοινωνίας μας την εποχή της ευδαιμονίας θα σου έλεγα ότι υπήρχε ένας κοινός βηματισμός, σήμερα όμως που η ελληνική κοινωνία μοιάζει κατακερματισμένη νομίζω ότι ο κόσμος ψάνει τα νέα του πατήματα, κι αν καταφεύγει σε άρρωστες λύσεις, αυτό είναι μια άλλη ιστορία.
Μεγάλωσα εδώ και μάλιστα την εποχή της κοινωνικής ομοιομορφίας...η πολυσυλλεκτικότητα και η πολυμορφία ήταν μάλλον άγνωστες ή έστω οτιδήποτε "διαφορετικό" κρυβόταν πίσω από τις κουρτίνες. Αυτό που λέω είναι ότι τότε, κάποιους μας έτρωγε ένα ζιζάνιο μέσα μας και νιώθαμε την ανάγκη να υπερασπιστούμε τη "διαφορετικότητα" προτάσοντας πιο πολύ αυτή την αίσθηση "ευθύνης" από τις διαφορές μας σε προσωπικό επίπεδο.
Βέβαια, στην πορεία όλα αυτά ισορροπούν και αντιλαμβάνεσαι ότι παρέα κάνεις μόνο με αυτούς που έχεις κάτι να πεις, με αυτούς που ταιριάζεις, αδιαφορώντας για χρώμα, θρησκεία και προτιμήσεις.
Αυτό που λέω στο κείμενο είναι ότι υπάρχει μερίδα κόσμου η οποία εμμονικά παραμένει και καθηλώνεται πάνω σε αυτή την αίσθηση ευθύνης, ενώ μια άλλη μερίδα βρίσκεται σε πολεμική αντιπαράθεση μαζί της, κάπου στη μέση είμαστε μάλλον οι λίγοι πλέον...
Η Ελληνική κοινωνία απλά κακερματίζεται ακόμα πιο πολύ και τα άκρα της διογκώνονται σε μια πολεμική αντιπαράθεση με όλους.
Για αυτό το λόγο μιλάω για νέους βηματισμούς.

Καλή και όμορφη Κυριακή επίσης

thinks είπε...

Πράγματι, θα περίμενε κανείς να καταδικάζει (η Ελληνική κοινωνία) όσους με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο ασελγούν πάνω της. Όμως το κείμενο σου επίσης πεντακάθαρα λέει ότι είναι η ίδια η Ελληνική κοινωνία που ασελγεί πάνω στον εαυτό της σε έκταση και με επεκτάσεις όπου δεν είναι δυνατόν να διαχωρίσει εαυτόν από την πρακτική.

Τα παιδιά φτιάχνουν ξύλινα σπαθιά και περικεφαλαίες από χαρτόνι και παίζουν, και αναπαριστούν την ταινία που είδαν χτες το βράδυ ή το εικονογραφημένο βιβλίο που διάβασαν. Έτσι και η Ελληνική κοινωνία μέσα από τις ξένες ταινίες, την τηλεόραση, την άμεση διεθνή επικοινωνία του σήμερα, τα προϊόντα που έρχονται απ' έξω, τις επιχειρηματικές μεθόδους που έρχονται απ' έξω, ακριβώς έτσι αναπαριστά: "παίζει" την Ευρωπαία, ή την Αμερικάνα, με ψυχή Αραβική και Τούρκικη.

Νομίζω ότι το τι είναι πραγματικά και από μόνη της η Ελληνική κοινωνία υποσκελίστηκε και χάθηκε από καιρό, αν υπήρξε ποτέ κάτι αυτόνομο. Η νεοελληνική κοινωνία ήταν βασισμένη στον απομονωτισμό, σε όλα τα επίπεδα που μπορεί να απαριθμήσει κανείς, και στην άμυνα του "εγώ". Επί αιώνες. Αυτές οι βάσεις, συν τον συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν ήταν ποτέ αυτό που "έπαιζε" ότι είναι... δημιούργησαν το κομφούζιο των μωρών που δεν μπορούν να σηκωθούν επί τέλους όρθια.

Τι και ποιό από τα αντικείμενα και τις αρχές (things as well as principles), τις προσδοκίες και τις ιδέες που βλέπει κανείς γύρω του στην Ελλάδα προέρχονται από κάτι ατόφια Ελληνικό;

Τζων Μπόης είπε...

Δημήτρη, θα μείνω στην τελευταία σου πρόταση. Δεν περιμένω να βρω το οτιδήποτε ατόφιο και πουθενά. Ατόφια πράγματα μάλλον δεν υπάρχουν, πόσο δε μάλλον σε επίπεδο πολιτισμού - και ορθώς δεν υπάρχουν - καθώς ζούμε σε κατάσταση αλληλεπίδρασης παγκοσμίως. Το ανησυχτικό θα ήταν να υπήρχαν αυτά τα ατόφια πράγματα.
Βέβαια καταλαβαίνω το σκεπτικό. Πίσω από την διαπίστωσή σου, προφανώς θα περίμενες στο επίπεδο των επιστημών, του πολιτισμού, των ιδεών να υπάρχει μια ευδιάκριτη ελληνικότητα. Για μένα υπάρχει και αυτή, βέβαια έχει τις ρίζες της στο παρελθόν. Αν το δεις παγκοσμίως οι θεμελιώσεις αρχές του πολιτισμού και των ιδεών διαμορφώθηκαν τότε και πάνω σε αυτές οικοδομήθηκε το σήμερα. Σήμερα, πολιτισμό και ιδέες νομίζω ότι παράγουν μόνο στις ΗΠΑ κι αυτό από μια οικονομική και κοινωνική ελίτ. Η Ευρώπη βυθίζεται σε μια στείρα πνευματικότητα.

thinks είπε...

Εφ' όσον οι ΗΠΑ είναι το "τελευταίο σύνορο" όπου αναμιγνύονται και "τρίβονται" όλοι οι πολιτισμοί θα δεχόμουνα ότι ο σημερινός πολιτισμός και ιδέες προέρχονται από εκεί. Σίγουρα δέχομαι ότι η πνευματικότητα στην Ευρώπη γενικότερα είναι μάλλον στείρα. Σχετικά με την Ελλάδα, δεν το πήγαινα σε "εθνικισμό", αλλά στο ότι από την δική μου οπτική/εμπιρεία βλέπω ότι δεν υπάρχει κάποια "Ελληνική" ποιότητα που να μεταβάλει τις τάσεις εκ του εξωτερικού σε κάτι ποιό δικό μας: μάλλον πιθηκίζουμε αντί να προσαρμόζουμε (και η "προσαρμογή" όταν και εάν γίνεται, γίνεται προς το κλέψει-κλέψει και τον φανφαρονισμό αντί για την θετική αφομοίωση). Αυτό σε αντίθεση με άλλα μέρη και κοινωνίες της υποκειμενικής μου οπτικής και εμπειρίας, όπως Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Σουηδία, όπου οι ίδιες επιρροές που δέχεται η Ελλάδα περνάν από κάποιο φίλτρο που τις κάνει περισσότερο κτήμα παρά ένδυμα της εκάστοτε κοινωνίας...

Τζων Μπόης είπε...

Έχω την αίσθηση Δημήτρη, ότι κι εκείνες οι κοινωνίες που αναφέρεις παραμένουν κι αυτές εν πολλοίς αυτιστικές και εγκλωβισμένες στον δικό τους μικρόκοσμο. Ο μέσος Γάλλος, Άγγλος, Γερμανός κλπ, αδιαφορεί λίγο ή πολύ για όσα συμβαίνουν πέρα από την χώρα του, απλά εκεί υπάρχει ένα modus operandi που τακτοποιεί τις όποιες ανισορροπίες. Το παιχνίδι κι εκεί παίζεται σε επίπεδο ελίτ, η οποία διαθέτει μια ευρύτερη έννοια γύρω από τα κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα.
Στην Ελλάδα η έννοια του αυτισμού απλά έχει διαχυθεί σε όλες τις τάξεις, από πάνω μέχρι κάτω, κάθετα και οριζόντια. Η εσωστρέφεια κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος και αυτό που υποστηρίζω είναι ότι αυτός ο τόπος χρειάζεται μετάγγιση νέου αίματος, νέων μυαλών, όχι γιατι εδώ δεν διαθέτουμε από αυτά, αλλά γιατί πρέπει να δωθεί επιτέλους μια αίσθηση εξωστρέφειας.

thinks είπε...

Δεν θέλω να δώσω την εντύπωση πως λέω ότι όλοι είναι υπέροχοι εκτός από τους Έλληνες. Ίσως αυτό που εννοώ είναι απλά αυτό που λες ότι "εκεί υπάρχει ένα modus operandi που τακτοποιεί τις όποιες ανισορροπίες". Τα παιγνίδια πάντα παίζονται σε επίπεδο ελίτ γιατί κάθε παιγνίδι κάποιος το κερδίζει και κάποιος το χάνει και εκείνοι που κερδίζουν είναι η ελίτ όσο κερδίζουν... αυτό είναι η ζωή και η φυσική εξέλιξη. Ότι υπάρχουν ελίτ συμφωνώ: δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχουν...

Με όλο σου το σκεπτικό της ανάγκης νέου αίματος συμφωνώ κι εγώ, αλλά από που θα έρθει και πόσο θα πάρει ακόμα πριν το επιτρέψει η Ελληνική ...ελίτ.

Τζων Μπόης είπε...

Δεν περιμένω φυσικά από την Ελληνική ελίτ, πότε η ελληνική ελίτ βοήθησε αυτόν τον τόπο; πέρα βέβαια από κάποιους μεγάλους ευεργέτες πριν από πάρα πολλά χρόνια, αλλά κι αυτές οι ευεργεσίες δεν ήταν προιόν συλλογικότητας, αλλά ατομικότητας.

Το ερώτημά μου μπορεί και να είναι ρητορικό, δεν μπορώ να μην ελπίζω σε κάτι....κάτι πρέπει να μου δώσει ελπίδα...

teleytaios είπε...

Φίλε μου Τζων Μπόη γράφεις: "Οι Έλληνες ψάχνουμε στηρίγματα έξω από εμάς, την ίδια στιγμή που ψηλαφούμε μέσα μας για να καταλάβουμε ποιοι είμαστε, να δώσουμε μια ερμηνεία σχετικά με τις καταβολές, τις ρίζες, το παρόν, μα κυρίως το μέλλον μας". Έχεις αναλογιστεί πόσο βάρος έχει αυτή σου η σκέψη; Πόσο νόημα περικλείει; Αυτή η σκέψη αλλά και η συνείδηση της ύπαρξης και της ανάγκης για να ψάξει κανείς έξω από τον μικρόκοσμό του αλλά και να αναλογιστεί ποιος είναι και γιατί είναι, από που προέρχεται και που πάει ήταν η ειδοποιός διαφορά των Ελληνικών φύλλων των ιστορικών χρόνων που γέννησαν τον περίφημο ελληνικό πολιτισμό σε σχέση με άλλους όμορους λαούς. Αυτό το πράγμα χάθηκε από τον τόπο ετούτο, οι αιτίες ήταν πολλές και δεν είναι της παρούσας για να τις αναλύσουμε, αλλά τα τελευταία χρόνια διαπιστώνω πως αυτό το πνεύμα οδεύει προς αναγέννηση. Ίσως και να είναι το μεγαλύτερο καλό που θα κάνει η οικονομική κρίση που πλήττει το μεγαλύτερο μέρος του δυτικού κόσμου. Μπράβο σου για τη σκέψη σου αυτή αλλά και όλες τις υπόλοιπες σκέψεις που διατύπωσες. Είναι ειλικρινείς και αληθινές και νομίζω πως αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος των Ελλήνων. Βεβαίως, να είσαι σίγουρος πως υπάρχουν και άνθρωποι που τις σκέψεις σου αυτές ενδεχομένως θα τις εκλάβουν ως δείγματα ρατσισμού, εθνικισμού κλπ, αλλά μην τους λαμβάνεις υπόψη, συνήθως πρόκειται για καρικατούρες ενδεδυμένες με το μανδύα της επιστημοσύνης...

Εξαιρετική ανάρτηση, μπράβο για ακόμα μια φορά.

Την καλημέρα μου και καλή εβδομάδα.

Τζων Μπόης είπε...

Κώστα καλημέρα,

Προβληματίστηκα λίγο με το σχόλιο σου, ίσως να μην το κατάλαβα καλά.
Καταρχήν και μόνο η ιδέα ότι κάποιος θα με χαρακτηρίσει εθνικιστή και ρατσιστή, με τρελαίνει. Στο παρελθόν βέβαια κι επειδή δεν κρατάω το στόμα μου κλειστό, αλλά ούτε και αισθάνομαι ότι ανήκω σε κάποιον συγκεκριμένο χώρο, άρα έχω την ελευθερία να κάνω τις δικές μου κρίσεις, να κοιτώ από απόσταση τους πάντες, χωρίς να φοβάμαι ότι θα απομονωθώ (για αυτό κι όλοι μου τα χώνουν), με έχουν όντως χαρακτηρίσει από εθνικιστή, μέχρι και αναρχοκομμουνιστή. Έχουν πιάσει δηλαδή όλο το φάσμα.. Πρέπει σώνει και καλά επειδή τη μια στιγμή συμφωνώ ή διαφωνώ με κάποιον χώρο, με κάποια θεωρία, με κάποιον άνθρωπο, θα πρέπει να συνεχίσω να συμφωνεί ή να διαφωνώ εσαεί μαζί του. Πιστεύω όμως ότι οι απόψεις μου είναι κρυστάλλινες και αν είναι κάτι που σιχαίνομαι μέχρι θανάτου είναι να νιώσω κάπου ενταγμένος και ειδικά να διολισθήσω προς τα άκρα.
Νομίζω όμως ότι σε αυτό το κείμενο είναι ξεκάθαρο ότι αντιμάχομαι τον ρατσισμό και την φοβία προς το «διαφορετικό» (κι εμείς διαφορετικοί είμαστε όμως). Αυτό που λέω είναι ότι συναναστρέφεσαι με κάποιον μόνο εάν υπάρχει μια κοινή βάση επικοινωνίας, ανεξάρτητα από το χρώμα, τη θρησκεία και τις προτιμήσεις του άλλου και εμένα στο δικό μου περιβάλλον υπάρχουν άνθρωποι που τα διαθέτουν όλα αυτά, όχι γιατί θα κάνω κοινωνικές επαφές μαζί τους για να αποδείξω την προοδευτικότητά μου, αλλά γιατί με αυτούς έχω να πω κάτι.
Η ηθική υποχρέωση να το παίξω Μητέρα Τερέζα και να αποδέχομαι τους πάντες, μόνο και μόνο για να μην χαρακτηριστώ οπισθοδρομικός σε μένει δεν υπάρχει.
Ας κάνουμε όμως μια στάση σε αυτή την πρόταση που απομόνωσες. Κατ΄ εμέ, σήμερα οι Έλληνες είμαστε εντελώς αποπροσανατολισμένοι με αποτέλεσμα να ψάχνουμε στηρίγματα και να ερμηνεύουμε τους εαυτούς μας με βάση την εικόνα και τις πεποιθήσεις που έχουν οι άλλοι για εμάς κι αυτό γίνεται είτε γιατί έχουμε χάσει την ψυχή μας, είτε γιατί δεν ξέρουμε ποια είναι η ψυχή μας, είτε γιατί αυτό που ονομάζεται ελληνική ψυχή να είναι απλά μια ρητορική και μόνο διαπίστωση. Μέσα μας ψάχναμε πάντα και προσπαθούσαμε να ερμηνεύσουμε την ύπαρξη μας έχοντας για δεκανίκια ένα αρχαίο ένδοξο παρελθόν και μια νοοτροπία καθαρά ανατολίτικη, δηλαδή ράθυμη, μοιρολατρική και εσωστρεφής.
Για μένα αυτό που κάνει τους ανθρώπους να προχωρούν τη ζωή τους ένα βήμα παραπέρα είναι απλά η εξωστρέφεια, ο συγχρωτισμός με τους άλλους, η επικοινωνία, οι ανοιχτοί ορίζοντες κι αυτό ακριβώς είναι που έχουμε χάσει ως ράτσα εδώ και χιλιάδες χρόνια. Δυστυχώς, οι καιροί και οι συνθήκες μόνο προς αυτήν την κατεύθυνση δεν οδηγούν, αντιθέτως μας αναγκάζουν να κλειστούμε περισσότερο στους εαυτούς μας κι αυτό είναι πιο ανησυχητικό από όλα.

Καλή εβδομάδα κι από μένα

thinks είπε...

Ο προβληματισμός ξεκινά συνήθως από το πως εννοεί κανείς εαυτόν, όταν τον πολιτισμό αυτού του τόπου πριν 2.200-2.800 χρόνια τον αποκαλεί "Ελληνικό", όπως κάνουν πολλοί Έλληνες, ή "Ελληνιστικό", όπως είναι η ακαδημαϊκή και επιστημονική ονομασία του. Πράγματι, όπως λες, πολλοί "ερμηνεύουν την ύπαρξη τους έχοντας για δεκανίκια ένα αρχαίο ένδοξο παρελθόν", περιβεβλημένοι με "μια νοοτροπία καθαρά ανατολίτικη, δηλαδή ράθυμη, μοιρολατρική και εσωστρεφή".

Επίσης πολύς κόσμος λατρεύει να λέει ότι η Ελληνιστική εποχή έδωσε τον σημερινό πολιτισμό στην δύση, χωρίς να υπολογίζει δύο σκεπτικά: Πρώτον ότι η δύση ανακάλυψε το Ελληνιστικό πνεύμα και το εκτίμησε από μόνη της, και έκανε μόνη της την αναγέννησή της -δεν της το επέβαλε κανείς. Δεύτερον, αν ο Ελληνιστικός πολιτισμός είναι ο "δάσκαλος" και οι νεώτεροι είναι οι "μαθητές", η απόδοση των μαθητών εξαρτάται από τους μαθητές. Και οι καλύτεροι δάσκαλοι έχουν σκράπες μαθητές και οι χειρότεροι δάσκαλοι έχουν καλούς μαθητές. Ας δώσουμε και στους "μαθητές" την αξία που αναμφισβήτητα έχουν -ιδίως όταν εμείς οι ίδιοι δεν φαίνεται να σταθήκαμε τόσο καλοί ως μαθητές.

Οι χαρακτηρισμοί, δηλαδή η "ανάγκη" να βάλει κανείς κάποιον άλλον σε ένα κουτάκι με ετικέτα προέρχεται από την ανασφάλεια του να δεχτεί κάποιος για τον ίδιο αυτά που γράφεις εδώ, και ιδιαίτερα το: "Η ηθική υποχρέωση να το παίξω Μητέρα Τερέζα και να αποδέχομαι τους πάντες, μόνο και μόνο για να μην χαρακτηριστώ οπισθοδρομικός σε μένει δεν υπάρχει". Γι αυτό και ανάλογα με ποιός σε βάζει στο κουτάκι βάζει ετικέτα από εθνικιστή, μέχρι και αναρχοκομμουνιστή: γιατί μην καταλαβαίνοντας την πιθανότητα ότι μπορεί να μην υπάρχει ετικέτα, αλλά ατομική σκέψη, βάζουν τις ετικέτες οι οποίες καθρεπτίζονται από εαυτόν :-)

teleytaios είπε...

Τζων Μπόη, για το πρώτο κομμάτι της απάντησής σου ή της δικής μου επισήμανσης αν θες, θέλω να τονίσω πως πράγματι τα λόγια σου είναι κρυστάλλινα και πως συμφωνώ 100% μαζί σου και προσυπογράφω τα λόγια σου. Απλώς επισημαίνω το γεγονός ότι λέγοντας πως 'δε θα το παίξεις Μητέρα Τεράζα προκειμένου να αποδεχτείς τους πάντες' ή θα πεις πως ο βλάκας είναι βλάκας είτε είναι μαύρος ή άσπρος, θρήσκος ή άθρησκος κλπ. σε μερικούς ανεγκέφαλους χτυπάει καμπανάκι κι ενδέχεται να ακούσεις διάφορα... Πίστεψέ με, την έχω πατήσει.

Στο δεύτερο μέρος, διασαφηνίζω το σκεπτικό μου λέγοντας πως είναι άλλο πράγμα να λέει ο σύγχρονος Έλληνας: "εμείς είχαμε ένδοξους προγόνους... κι εμείς φτιάξαμε τον πολιτισμό... κι εμείς αυτό... κι εμείς εκείνο..." αναφερόμενοι στους αρχαίους Έλληνες κι άλλο πράγμα να κατανοήσουμε πως ΠΡΕΠΕΙ να γίνουμε εξωστρεφείς, όπως άλλωστε έκαναν κι εκείνοι οι αρχαίοι Έλληνες, και πως πρέπει να αποκτήσουμε όνειρα τα οποία όμως στηρίζονται σε στέρεες βάσεις. Να χρησιμοποιήσουμε δηλαδή τον τρόπο με τον οποίο έχτιζαν το σκεπτικό τους οι αρχαίοι Έλληνες, και όχι το ίδιο τους το σκεπτικό το τονίζω αυτό, προκειμένου επιτέλους να μπορέσουμε να οικοδομήσουμε το μέλλον μας πάνω σε ακλόνητα θεμέλια. Έχουμε το παράδειγμα μπροστά μας και δεν το ακουμπάμε καν για να μη μας χαρακτηρίσουν... κάπως!

Η ψυχή μας πάντως δε νομίζω πως δεν ξέρουμε πια είναι. Ο καθένας από εμάς έχει μέσα του κάποια κριτήρια με τα οποία ενεργεί και κάποια αισθητήρια με τα οποία αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του. Η σύνθεση αυτών των δυο προσδίδει και το χαρακτηριστικό κάθε ανθρώπινης ψυχής και το οποίο είναι προσωπική υπόθεση του καθενός αλλά αυτό δε σημαίνει πως δεν υπάρχει ένα γενικότερο σύνολο στο οποίο είμαστε ενταγμένοι (καλώς ή κακώς). Η ψυχή μας νομίζω πως είναι Ελληνική, αλλά Ελληνική του σήμερα, όχι Ελληνική 2.000 χρόνων πριν. Αυτό πρέπει να το διασαφηνίσουμε, χωρίς βέβαια κάτι τέτοιο να σημαίνει πως η σύγχρονη Ελληνική ψυχή είναι κάτι κατ' ανάγκη (ή μόνο) κακό.

Κλείνοντας, θα ήθελα για ακόμα μια φορά να επισημάνω πως το άρθρο σου με βρίσκει απολύτως σύμφωνο, όπως, νομίζω, σύμφωνο πρέπει να βρίσκει και το μεγαλύτερο μέρος της Ελληνικής κοινωνίας.

Τζων Μπόης είπε...

Δημήτρη, δεν πιστεύω την θεωρία της "διδασκαλίας". Απλά υπάρχει ένα απόθεμα σοφίας, ένα καταστάλαγμα γνώσης και κάποιοι έχουν την ανάγκη ή την ικανότητα να το ανασύρουν. Αυτό δεν μειώνει ούτε την αξία αυτών που το δημιούργησαν, ούτε κι εκείνη αυτών που το έλαβαν. Όλα είναι μια διαδικασία αλληλεπίδρασης, ένα μίξερ που τα αλέθει όλα και παράγει ένα αποτέλεσμα. Όσοι μπορούν αυτό το συσσωρεμένο και εμπλουτισμένο ανά τους αιώνες απόσταγμα γνώσης και σοφίας να το προσαρμόσουν στις δικές τους ανάγκες και να το αναπτύξουν, είναι οι κερδισμένοι της ανθρωπότητας.
Θα με περιλάβουν οι εθνικιστές με αυτό που θα πω, αλλά αισθάνομαι το ίδιο περήφανος (πάντως όχι περισσότερο), με τους υποτίθεται πρόγονούς μου (γιατί σε επίπεδο DNA δεν ξέρω από πού κρατάει η σκούφια μου, ούτε κι αυτό είναι το ζητούμενο), ή τέλος πάντων με εκείνους που κάποτε κατοικούσαν στον ίδιο τόπο που κατοικώ εγώ σήμερα και ανέπτυξαν έναν πολιτισμό, σε σχέση με με εκείνους τους Βρετανούς επιστήμονες που ανακάλυψαν καύσιμο από τον αέρα. Για μένα η σοφία, η πρόοδος, ο πολιτισμός δεν έχει χρώμα, θρησκεία, εθνικότητα, δεν έχει dna κι έτσι δεν αισθάνομαι θεματοφύλακας κανενός "εθνικού" πολιτισμού, παρά μονάχα του ανθρώπινου.
Μακριά από εμένα οι ετικέτες, ας κρατήσουμε μόνο αυτές του εστέτ και του γκουρμέ, σε αυτό είμαι αδιαπραγμάτευτος :)

υ.γ.: να σε διορθώσω όμως λίγο και καθ΄ όσα γνωρίζω ο κλασσικός ελληνισμός, από τον ελληνιστικό έχει μια ιστορική διαφορά, καθώς ο δεύτερος τοποθετείται στα χρόνια του Μ.Αλεξάνδρου κι έπειτα.

Τζων Μπόης είπε...

Κώστα, δεν με απασχόλησε και δεν απασχολεί πως θα χαρακτηρίσει κάποιος τις απόψεις μου. Όπως σου είπα με έχουν χαρακτηρίσει κι έτσι κι αλλιώς, το πρόβλημα θα ήταν να μου αποδοθούν χαρακτηριστικά τα οποία αντικειμενικά δεν μου ανήκουν, π.χ. δεν μπορεί κάποιος να ισχυρισθεί ότι ο Τζων Μπόης είναι ξανθός, καθώς ο Τ.Μ. είναι μαύρος (κι άραχνος), ούτε ότι είμαι κοντοστούπης, καθώς έτρωγα το φαί μου μικρός έχω κι εγώ το μπόι μου, τα υπόλοιπα δεν με απασχολούν :))
Όσο για την ψυχή, ναι έτσι είναι όπως τα λες, ο καθένας έχει έναν διαμορφωμένο ψυχισμό σε ατομικό επίπεδο κι ότι η ψυχή μας, όποια κι αν είναι αυτή, είναι η ψυχή του σήμερα, με ότι αυτό κουβαλάει, θετικό ή αρνητικό. Την ιστορία μας μπορεί να μην την ξέρουμε ή να μην την μάθαμε σωστά, αλλά όπως μου είχε πει κάποιος σοφότερος από μένα πριν από κάποια χρόνια, οι Έλληνες δεν ξέρετε ιστορία, αλλά έχετε την αίσθησή της, ότι κάτι τέλος πάντων έγινε στον τόπο που εσείς ζείτε σήμερα κι αυτό αποτυπώνεται με κάποιον τρόπο στην ψυχή σας.
Απλά η ψυχή μας και σε αυτό συμφωνούμε οι περισσότεροι νομίζω, πρέπει να αποκτήσει φτερά και μάτια, να δει και να πετάξει...

thinks είπε...

Σωστός :-)

ΥΓ. Επίσης σωστός:
Ελληνιστική Εποχή: 323-146 ΠΚΕ
Κλασσική Ελλάδα: 5ος και 4ος αιώνας ΠΚΕ

teleytaios είπε...

Χα, χα, χα... αν το ήξερα ότι είσαι μαύρος δε θα σου μιλούσα :))

Η ψυχή πράγματι πρέπει να αποκτήσει φτερά και μάτια, να δει και να πετάξει... όσο το δυνατόν ψηλότερα!

Τζων Μπόης είπε...

Εποχή Τρόικας: 2009 - ...

(αυτό το περί "Κοινής Εποχής", δεν το πιάνω, αλλά δεν έχει και σημασία)

Τζων Μπόης είπε...

Κώστα, είμαι ξανθός, γαλανομάτης με πυρόξανθες μπούκλες που παιχνιδίζουν μπροστά από το μέτωπο μου και το αλαβάστρινο δέρμα μου αντανακλά τις ζωογόνες αχτίδες του ήλιου και έτσι φωτίζεται η πλάση.

...θα μείνεις;

teleytaios είπε...

Χα, χα, χα... Τώρα ναι!

Να είσαι καλά, με έκανες και γέλασα!

Τζων Μπόης είπε...

Οκ, 15 ευρώ μόνο, στους φίλους κάνω σκόντο :)

thinks είπε...

Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία. Γενικά λέγεται Κοινή Εποχή εννοώντας το απ' όλους καθιερωμένο μέτρημα χωρίς να χρειάζεται να μιλάς για "Χριστό", εφ΄ όσον μπορεί να μιλά κανείς και με ανθρώπους που δεν έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στον "Χριστό". Επίσης επειδή, η πραγματική γέννηση του Ιησού, αν υπήρξε, ήταν μάλλον το 4 ή το 6 ΠΚΕ (όχι το -1 ή το +1, και έτος 0 δεν υπάρχει στο μέτρημα). Απλά είναι πιο ακριβής έκφραση, δίνει και κάποιο σεβασμό στους μη-Χριστιανούς και χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο.

Τζων Μπόης είπε...

Ναι αλλά έτσι θα έπρεπε να χρησιμοποιούμε για αρίθμηση το ελληνικό αλφάβητο ή το λατινικό κι όχι τους αραβικούς αριθμούς προς ένδειξη σεβασμού στους Έλληνες και στους Ρωμαίους. Δεν είναι κι αυτό διακριτική αντιμετώπιση;
Τέλος πάντων, κάπως έπρεπε να συνεννοηθούμε παγκοσμίως και βρέθηκε αυτή η λύση, δεν αποτελεί ένδειξη μη σεβασμούς προς τις υπόλοιπες θρησκείες, άλλωστε κι αυτές χρησιμοποιούν την εναλλακτική, δική τους χρονολογία.
Δεν τα πάω καλά με τα θρησκευτικά και το πότε γεννήθηκε ο Χριστός δεν με αφορά ιδιαίτερα, η πίστη είναι πέρα από αυτά κατά τη γνώμη μου και είναι θέμα του καθενός να δεχτεί όποια αλήθεια θέλει, οπότε δεν πολυμπλέκομαι σε αυτά τα χωράφια. Έχουμε 2012 και μου αρκεί, με το political correctness δεν έχω και τις καλύτερες σχέσεις άλλωστε...