4711 παραισθήσεις

Ήταν στις αρχές του 18ου αιώνα όταν ένας Ιταλός, ονόματι Farina, δημιούργησε ένα άρωμα, το οποίο έγραψε μια λαμπρή ιστορία εμπορικής επιτυχίας για τις εκατονταετίες οι οποίες ακολούθησαν της δημιουργίας του.
Το άρωμα αυτό ο Farina, το ονόμασε Eau de Cologne (Νερό της Κολωνίας, Kölnisch Wasser στα γερμανικά), εξαιτίας της πόλης διαμονής του, η οποία δεν ήταν άλλη από την Κολωνία της Γερμανίας.
Αργότερα, τα δικαιώματα παραγωγής του διάσημου αρώματος πέρασαν σε γερμανικά χέρια, από εκεί σε πολυεθνική αμερικάνικης καταγωγής, για να ξαναπεράσουν σχετικά πρόσφατα σε χέρια και πάλι γερμανικά και να συνεχιστεί έτσι απρόσκοπτα η παραγωγή του διάσημου αρώματος.

Το άρωμα αυτό, το οποίο είναι άμεσα συνυφασμένο με την ίδια την πόλη στην οποία γεννήθηκε, έμελλε σε μεγάλο βαθμό, να σφραγίσει την ιστορία της αρωματοποιίας και όχι μόνο, καθώς το όνομα Eau de Cologne σημάδεψε όλη την ονομοταδοσία των αρωμάτων, έχοντας ως ανάδοχο την ίδια την πόλη της Κολωνίας, ο αριθμός 4711 της οδού Glockengasse, όπου βρισκόταν το εργοστάσιο παραγωγής του, έδωσε μετέπειτα το όνομα του στο διάσημο άρωμα και με το 4711, ως το απόλυτο brand name της πόλης, βαφτίστηκε, κατά κάποιον τρόπο, ο επιβλητικός σιδηροδρομικός της σταθμός της Κολωνίας, ίσως γιατί όπως κάθε άρωμα εμπεριέχει την υπόσχεση ενός νοερού ταξιδιού στις αισθήσεις, έτσι κι ένας σιδηροδρομικός σταθμός, περικλείει όχι απλά την υπόσχεση αλλά και την βεβαιότητα ενός ταξιδιού, άλλοτε με προορισμό συγκεκριμένο κι άλλοτε με προορισμό άγνωστο.

H 4711 σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία και στην Ελλάδα, πριν από κάποιες δεκαετίες. Το άρωμα αυτό το οποίο έχει καταχωρηθεί στις παιδικές μου μνήμες δεν ήταν ποτέ του γούστου μου, άρωμα βαρύ, ισοπεδωτικό, κάλυπτε παρά αναδείκνυε, ως οφείλει υποτίθεται ένα άρωμα περιωπής.

Το 4711 παρέμεινε περισσότερο μέσα μου ως το εμβληματικό σύμβολο του σιδηροδρομικού σταθμού της Κολωνίας, τον οποίο την πρώτη φορά που τον είδα, με εντυπωσίασε τόσο πολύ, όσο δεν μπόρεσε να με εντυπωσιάσει ακόμα και ο εξαιρετικά επιβλητικός καθεδρικός ναός της πόλης.

Χτες το βράδυ, στον καθημερινό μου περίπατο στα στενά της γειτονιάς μου, ένιωσα ξανά το άρωμα αυτό να με κατακλύζει, περνώντας δίπλα από μία αλλοδαπή ηλικιωμένη κυρία. Λίγο αργότερα, ως άλλος Ζαν Μπατίστ Γκρενουίγ, ο ήρωας από ¨Το Άρωμα¨ του Πάτρικ Ζίσκιντ, άρχισα να ψάχνω για ξεχασμένες μυρωδιές οι οποίες κατά κάποιον τρόπο έχουν καταχωρηθεί στη μνήμη μου, ως αρώματα μιας χαμένης παιδικότητας και πριν κάνω μερικά βήματα παραπέρα έπεσα πάνω σε έναν κήπο ο οποίος μύριζε ανθισμένο γιασεμί και φρεσκοκουρεμένο γκαζόν, λίγο μακρύτερα βρέθηκα σε έναν ξέχειλο κάδο σκουπιδιών, σε έναν πυκνό καπνό από το σουβλατζίδικο της γειτονιάς, μύρισα λίγη Aqua Velva, Menounos Esperia, τη μυρωδιά από φρεσκοτηγανισμένα κεφτεδάκια, η οποία έβγαινε με θράσος μέσα από μια μονοκατοικία, τον ιδρώτα από το pizza boy της γενιάς των 500 ευρώ, τον καπνό από ένα τσιγάρο άφιλτρο, το ανεπαίσθητα υγρό χώμα από τις πρώτες σταγόνες του φθινοπώρου, την τρύπια εξάτμιση μιας μοτοσικλέτας μεγάλου κυβισμού…

Η 4711, η κολόνια η οποία παλαιότερα θα με έκανε, εξαιτίας της έντονης μυρωδιάς της, να γυρίσω με απέχθεια το πρόσωπό μου από την άλλη, τα κεφτεδάκια, η μυρωδιά από το γιασεμί, καθώς και εκείνο το φτηνό after shave, με οδήγησαν χτες να κάνω 4711 φευγαλέες σκέψεις και για μία ακόμα φορά να συνειδητοποιήσω, ότι βιώνουμε μια εποχή ύπνωσης και απαξίωσης των αισθήσεων, όπως εκείνης της όσφρησης, της υποβάθμισής τους από αισθήσεις σε παραισθήσεις, αλλά και την βίαιη εξαφάνιση μυρωδιών, οι οποίες έρχονται βιαστικά και παρέρχονται, χωρίς να προλαβαίνουν καν να καταχωρηθούν στα microchips της μνήμης μας, ως στοιχεία μιας ιστορικότητας η οποία χάνεται πριν καν προλάβει να δημιουργηθεί…